• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
یونس خداپرست؛ تیمور محمدی؛ حسین توکلیان
چکیده
افزایش کارایی مصرف نفت در بخش خانوار و تولید و همچنین ارتقای تکنولوژی تولید نفت، از جمله مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند وضعیت اقتصادی کشورهای نفتی را بهبود دهند. ازاین‌رو، در مقاله حاضر، اثرات تکانه‌های کارایی مصرف نفت (تکانه تقاضا) و تکنولوژی تولید نفت (تکانه عرضه) بر متغیرهای کلان اقتصادی در قالب مدل تعادل عمومی پویای تصادفی ...
بیشتر
افزایش کارایی مصرف نفت در بخش خانوار و تولید و همچنین ارتقای تکنولوژی تولید نفت، از جمله مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند وضعیت اقتصادی کشورهای نفتی را بهبود دهند. ازاین‌رو، در مقاله حاضر، اثرات تکانه‌های کارایی مصرف نفت (تکانه تقاضا) و تکنولوژی تولید نفت (تکانه عرضه) بر متغیرهای کلان اقتصادی در قالب مدل تعادل عمومی پویای تصادفی اقتصاد باز نیوکینزی، بررسی می‌شوند. برای برآورد پارامترهای مدل از داده‌های سالیانه سال‌های 1352-1396 استفاده شده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد که تکانه‌های کارایی مصرف نفت در بخش خانوار و تولید، اثر مثبت و معنی‌داری بر صادرات نفت، سرمایه‌گذاری نفتی، اشتغال کل و مخارج دولت دارد. بااین‌حال، تکانه کارایی مصرف نفت در بخش خانوار، تولید نفت و مصرف کالای نفتی خانوار را کاهش و تورم را افزایش می‌دهد، حال آنکه اثر تکانه کارایی مصرف نفت در بخش تولید بر این سه متغیر، معکوس است. همچنین تکانه تکنولوژی تولید نفت بر سرمایه‌گذاری نفتی، تولید و صادرات نفت، اشتغال غیرنفتی، مصرف کل، مخارج دولت و تورم اثر مثبت داشته و در مقابل اشتغال بخش نفت و مصرف کالای نفتی را اندکی کاهش می‌دهد. با توجه به اینکه سه تکانه بیان شده، اثرات مثبتی بر صادرات نفت، سرمایه‌گذاری نفتی، اشتغال، درآمدهای ارزی دولت و حتی سطح مصرف و تولیدات غیرنفتی دارند، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری مناسب که ارتقای کارایی مصرف را تحریک کند و موجب بهبود تکنولوژی تولید نفت شود باید در دستور کار سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان قرار گیرد.
